İyotun vücuttaki önemi

İyotun vücuttaki önemi

İyot metalik olmayan bir iz elementtir ve önemli iz mineraller arasında benzersizdir. Çünkü bazı hormonların temel bileşeniri. İyot vücutta tiroid bezi tarafından üretilen hormonların bir parçası olarak gereklidir.



İyodun işlevleri

Tiroid bezi yüksek iyot konsantrasyonu içerir. Vücutta yalnız tiroid hücreleri iyot emer.
Tiroid dokusu; iyotu olan, depolayan ve daha sonra tiroid hormonları oluşturmak için kontrollü miktarlarda salınım yapan özgün bir yapıya sahiptir. Vücuttaki her hücre metabolizmasını düzenlemek için tiroid hormonlarına ihtiyaç duyar. Tiroid salgılanması yeterisz kalırsa bazal metabolizma yavaşlar, dolaşım azalır ve tüm yaşam temposu yavaşlar. İyot düzeyleri yetersizse tüm bu hormonsal süreç ve sistem tehlikeye girer. Bu açık, doğum öncesi gelişmeden erişkinliğe kadar bir dizi ciddi sağlık sorunu oluşturabilir.

Bu yetersizliğin etkileri, hipotriodizm akıl sağlığı sorunlarına kadar çeşitli rahatsızlıklara yol açar. Yetişkinlerde görülen semptomlar arasında guatr (tiroid bezinin büyümesi) ve tepki süresinin yavaşlaması sayılabilir.



Günlük İhtiyaç

İyodun seviyesi yeterli olmadığı zaman, tüm hormonal işlevler ve sistemler bundan etkilenir. RDA günde 150 µg'dir.

Maalesef Avrupa'Nın bazı bölgeleri de dahil olmak üzere iyot eksikliği hala çok yaygındır. Ancak deniz kıyısında yaşayan toplumlarla iç bölgelerde yaşayanlar arasında iyot yeterliği konusunda belirgin derecede fark vardır. Çünkü deniz suyu göreceli olarak yüksek miktarda iyot içermektedir.

İyot Kaynakları

Bitki ve hayvanlardaki iyot içeriği bunların yetiştiği çevreye bağlıdır. Kıyı bölgelerinde beslenen ineklerin sütleriyle yapılan süt ürünleri ile kıyılarda yetişen meyve ve sebzeler beslenme nitelikli iyot kaynaklarıdır. Deniz balıkları, deniz ürünleri ve çeşitli deniz sebzleri, kelp deniz yosunları yüksek miktarda iyot içerir. Fakat toprakların çoğu yetersiz iyot içerdiğinden bitkisel kökenli yiyeceklerin çoğu zayıf kaynaklardır. İyot açığı ile savaşmak amacıyla son on yıl içinde birçok AB ülkesinde sofra tuzunun iyotla takviyesi zorunlu tutulmuştur. Bu uygulama sonunda önemli gelişmeler görülmüş olmakla beraber yine de henüz toplumda yeterli iyot düzeyine ulaşılmamıştır.

İyot Kaynakları

Bitkisel; Deniz ürünlerinin çoğu, özellikle morina, ton balığı, karides

Hayvansal; Deniz yosunları, kelp

Diğer; İyotlu tuz