Lenf akımındaki bozukluk sebebiyle proteince zengin lenf sıvısının toplan-
ması ile meydana gelen, yumuşak dokunun şişmesi hali.
Lenf sistemindeki herhangi bir tıkanıklık, lenf akımında durgunluğa ve neticede lenfın birikmesine yol açacaktır. Toplanan sıvı, deri altı yağ dokusu ve deri- nin fascia (zar) tabakaları arasında yayılır. (Bkz. Lenf)
Lenfödeme yol açan birçok sebep vardır. Bazı parazitler (Wuchereria bancrofti, Lao Lua) veya mikroorganizmalar (verem mikrobu, frengi mikrobu, streptokoklar) lenf kanallannda yerleşip, tıkanmaya yol açarlar. Neticede lenf damarlan parazitlerin ve toplanan iltihab hücrelerinin hacmi ile dolarak, dokularda lenf birikimi husâle gelir. Sık sık tekrarlayan lenfanjit nöbetleri neticesinde de lenfödem meydana gelir. Bazı allerjik hadiseler, yüzeysel veya derin toplardamarlann iltihablanarak tıkanması, yanıklar, ameliyat kesikleri, röntgen, radyoaktif izotop ışınlan sonucu meydana gelen nedbe dokusu, lenf damarlarının bütünlüğünü bozarak lenfödeme yol açabilir. Doğuştan olan lenfödeme ise Milroy hastalığı denir. Bir veya iki uzvu tutar, ağnsızdır, ailenin bir veya birkaç ferdinde görülebilir. Kanserlerin lenf yollanna yayıhp tıkanması da lenfödeme yol açar. Sebebi bulunamayan lenfödemler de vardır.
Lenfödemin bulunduğu uzuv, genişler ve büyür. Ödem, gün süresince artar, geceleyin azalır. Fakat her geçen gün şişlikte artma olur. Sert-lastik kıvamında, basmakla iz bırakmıyan bir ödem söz konusudur. Zamanla ödem artarak, tahta sertliğini andırır. Uzun süren lenfödem sonucu deride kahnlaşma ve pullanma ortaya çıkar. Deri, kalın ve pürüzlü görünümü ile fil derisini andırır. Bu yüzden lenfddem yerine "elephantiasis" (fil hastalığı) deyimi de kullanılmaktadır. Deri ileri derecede gerilir, damarlar zayıfiar ve deride ülser- ler ortaya çıkar. Mantar enfeksiyonlan, ek zamalar,toplardamar iltihablan görülür. Bunlardan başka, lenfödeme yol açan asıl hastalıkla ilgili belirtiler de görülür.
Tedavide asıl gaye; lenfödeme yol açan ana sebebi gidermek ve lenf durgunluğunu azaltmaktır.
Hafif lenfödemlerde; ameliyatsız tedavi denenmelidir. Hastalann uzuvlan yüksekte tutulur, tekrarlayan enfeksiyonlar kontrol altına alınır.
Cerrahi tedavi tam bir başarı sağlamıyorsa da yaygın ödem, uzvun kullanılmaması ve tekrarlayan selülit hallerinde uygulanır. Cerrahi tedavinin esası, lenf sistemi ile toplardamar sistemi arasında bağlantıyı sağlamaya dayanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder