kortizon nedir? Kortizon hakkında bilgi

kortizon nedir? Kortizon hakkında bilgi!




Böbreküstü bezinin kabuk kısmından salgılanan, steroid yapısında olan, çok
önemli bir hormon. Bu hormon, vücutta çok çeşitli ve çok önemli tesirler icra etmektedir. Kandaki şeker miktarını arttırır, dışarıdan ilaç olarak verildiğinde, şeker hastalarının durumunu ağırlaştırır. Vücutta protein yıkımını uyarır ve yapımını azaltır. Kortizonun yağ metabolizması üzerine olan tesirinin esası hakkında pek az şey bilinmektedir. Kortizon tedavisi gören hastalarda aşırı bir yağ birikmesi husüle gelmektedir.
Kortizonun tıpta kullanılmasının en mühim sebebi antienflamatuar etkisine (iltihabi reaksiyonu giderici, doku şişmesi önleyici) bağlıdır. Kortizonun önemli bir tesiri de, allerjiyi önleyici olmasıdır.
Elektrolitlerin (Sodyum, potasyum) ve suyun vücuttaki dengesi üzerinde de, kortizon rol oynamaktadır. Diğer bir mühim tesiri de immün sistemi (bağışıklık sistemi) baskılamasıdır.
Yüksek dozda uzun süre kullanıldığında, aydede yüzü, kıllanma, sivilce, kadında adetlerin kesilmesi, kemiklerin, kasların zayıflaması, tansiyon yükselmesi, mevcut şeker hastalığının veya tüberkülozun ağırlaşması, mide ülserinin azgınlaşması, psikolojik bozukluklar ve enfeksiyonlara karşı mukavemetin kırılması durumu ortaya çıkmaktadır. Bu durumların hepsine birden ilk bulanın adına izafeten "Cushing Sendromu" denmiştir.
Vücutta çok önemli tesirlere sahip olan bu hormonun, sentetik olarak, çeşitli türevleri yapılmış ve piyasaya ilaç olarak arzedilmiştir. Bu grup ilaçlar şu hastalıklarda faydalı olabilmektedir. Addison hastalığı (böbrek üstü bezi kabuğunun kifâyetsizliği), hipofiz bezi yetersizliği, şiddetli astım ve allerjik durumlar, had göz iltihapları, romatoid artrit, ateşli romatizma, had nikris (gut hastalığı) krizi, hemolitik anemi, had kan kanseri, multipl myelom, müzmin lenfatik kan kanseri, pemfigus vulgaris (öldürücü bir deri hastalığı), septik şok, ekzama ve benzeri hallerde de faydalıdır.
Bu ilaçlar, herhangi bir hastalığı, tamamen tedavi etmezler. Uzun süreli bir tedaviye geçmeden önce iyice düşünüp taşınmalı ve mevcut diğer grup ilaçları denemiş olmalıdır. Çünkü kortizon grubu ilaçlar, büyük dikkat ve devamlı kontrolü gerektiren ilaçlardır. Şuursuz, bilgisiz ve gereksiz uygulamalar, ölüme kadar varabilen bir çok yan tesire yol açabilmektedir. Bu tehlikelere rağmen, bu grup ilaçlar, asrıdan mahrum olduklarından söylenmesi lazım olan kelime yerine âdeta uydurma bir kelime söylerler. Bazen de, kelime anlamlıdır. Uydurma bir kelime değildir, fakat söylenmesi gereken kelime değildir. Mesela kapı yerine anahtar denmiştir. Bu hale de Parafazi denir. Sensoryal afazide hastalar, motor afazisindekinin aksine olarak âdeta herşeyi anlatacakmış gibi bir konuşma rahatlığı içindedirler.
ikincisinde; konuşmayı sağlayacak kasların hareketleri ve birbirleriyle ahenginin bozukluğu sebebiyle kelimelerin şekil ve manalarının düşüncede mevcut olmasına rağmen kelimelerin söylenişlerinde ve hece yapılarında bozukluk vardır (Dizartri). Burada hasta söyleneni anlar. Vereceği cevabı seçer. Verilen cevap anlamlıdır. Fakat anlaşılamayacak derecede kelimeleri ve heceleri bozuk olarak söyler.
Cümlelerin veya kelimelerin gittikçe daha hızlanmak suretiyle ardarda tekrar edilmesi, şeklindeki konuşma bozukluğuna palilali denir. Ekolali'de ise hasta son kelime veya heceyi üç-dört defa tekrar eder.
Sesin kaybolup şahsın fısıltı halinde konuşması durumuna afoni denir. Bu durum, gırtlak ve ses tellerinin hastalıklarında ve histeride görülür.
Sinir sisteminde hasar bulunmayan ve şuuru açık olan kimselerde konuşmanın tamamiyle kaybolmasına Mutizm denir. Şizofreni, ileri derecedeki depresyon ve histeri gibi psikolojik bozukluklarda görülür.