Karın boşluğunun sağ üst köşesine yerleşmiş, özellikle sindirim kanalının çalış‑masıyla yakından alâkalı, önemli fonksiyonları olan vücudun en büyük iç organı.Hayati bir organdır. Yoklugı, hayatla bağdaşmaz. 1200-1600 gr. ağırlığındadır. Bir erişkinin toplam vücut ağırlığı= % 2-9 unu yapar. Rengi kahverengiye çalan kırmızıdır. Lastik kıvamındadır. Şekli 3 yüzlü bir piramide benzetilebilir. Kaburgalk tarafından örtülüdür. Safra kesesi karaciğerin tabanında arka bölümüne kısmen gömülü vaziyettedir. Karaciğerin sathı düz ve kaygandır. Bir zar ile kaplanmıştır. Kalınlığı 8 cm, enine uzunluğu 30 cm, önden arkaya çapı 16 cm. dir. Karaciğerin üst, alt ve arka olmak, üzere 3 yüzü vardır. Üst yüzü kubbemsidir. Alt yüzünde birçok oluk vardır. Sağ ön-arka oluk, safra (öd) kesesinin yerleştiği yerdir. Sol ön-arka oluk- Enine °Ilik. 8 cm. boyunda 1,5 cm. eninde bir oluktur. Karaciğere giren ve çıkan teşekküllerin çoğu (portal toplardamar, karaciğer atardamarı, safra yolları, lenf damarları, sinirler) buradan geçer. Bu giriş çıkış yerine (Porta hepatis) denir.Karaciğer üstte diyafram ile k om şu dur ( B k z. Diyafram). Arka yüzü alt ana toplardamar ve midenin bir bölümü ile komşudur. Alt yüzü ise safra kesesi, ana safra yolu, kalınbarsağın sağ dirseği, sağ böbrek, onikiparmak barsağının üst köşesi ile komşudur.Normal sağlıklı insanlarda, kaburgaların altından, parmaklarla güçlükle hissedildiği halde karaciğerin aşağı doğru yer değiştirmesi, büyümesi, sertleşmesi, yumru ve kitlelerin varlığında, elle muayenede hissedilir.Karaciğerin, 4 parçası (lobu) vardır. Sağ lob, soldan 6 defa daha büyüktür. Küçük olan quadrate ve caudate loblar sağ lobun parçası olarak görülürler.
Karaciğere iki yönden kan gelir. Toplardamar, barsaklar, dalak ve mideden getirdiği kirli kanı karaciğere taşır. Karaciğer atardamarı (hepatik arter) ise temiz kan getirir. Böylece karaciğere dakikada 1200 ml. kan gelmektedir.
Kan, karaciğeri, karaciğer toplardamarları (heNtikvenler) yoluyla terkeder. Karaciğere giren portal toplardamar ve karaciğer atardamarı daha küçük dallara ayrılarak dağılırlar. En küçük dalda temiz ve kirli kan damarları birleşerek sinüzoid denilen kılcal kanalları meydana getirir. Sinüzoidlerin etrafında yabancı parçacıkları ortadan kaldırabilecek Kupffer hücreleri yerleşmiştir. Daha sonra sinüzoidler bir kirli kan damarına akarak toplayıcı sistemi meydana getirirler. Tek bir toplayıcı damara akan sinüzoidler bir karaciğer lobülünü (görev yapan en küçük birim) meydana getirirler. Bir erişkin karaciğerinde ortalama 50.000 ila 100.000 karaciğer lobülü mevcuttur. Karaciğer hücreleri tabakalar şeklinde dizilmiştir. Hücrelerin sinüzoidler ve safra kanalcıkları ile alakaları vardır. Safra kanalcıkları birleşerek ana safra kanalını meydana getirirler. Bu kanal onikiparmak barsağına boşalır. Sistik kanal ise safra kesesini, ana safra kanalına bağlar.
Kan, karaciğeri, karaciğer toplardamarları (heNtikvenler) yoluyla terkeder. Karaciğere giren portal toplardamar ve karaciğer atardamarı daha küçük dallara ayrılarak dağılırlar. En küçük dalda temiz ve kirli kan damarları birleşerek sinüzoid denilen kılcal kanalları meydana getirir. Sinüzoidlerin etrafında yabancı parçacıkları ortadan kaldırabilecek Kupffer hücreleri yerleşmiştir. Daha sonra sinüzoidler bir kirli kan damarına akarak toplayıcı sistemi meydana getirirler. Tek bir toplayıcı damara akan sinüzoidler bir karaciğer lobülünü (görev yapan en küçük birim) meydana getirirler. Bir erişkin karaciğerinde ortalama 50.000 ila 100.000 karaciğer lobülü mevcuttur. Karaciğer hücreleri tabakalar şeklinde dizilmiştir. Hücrelerin sinüzoidler ve safra kanalcıkları ile alakaları vardır. Safra kanalcıkları birleşerek ana safra kanalını meydana getirirler. Bu kanal onikiparmak barsağına boşalır. Sistik kanal ise safra kesesini, ana safra kanalına bağlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder